อุดมคติเรื่องการมีผิวขาวกระจ่างใสและแรงโหมโฆษณาของผลิตภัณฑ์กันแดดชนิดต่างๆถึงอันตรายจากรังสียูวี หรือ อัลตราไวโอเลต ทำให้ทุกวันนี้คนไทยหลีกเลี่ยงที่จะออกไปใช้ชีวิตกลางแจ้ง ผลที่เกิดขึ้นตามมาก็คือ ทําให้มีความเสี่ยงที่จะขาดวิตามินดีและส่งผลเสียต่อร่างกายมากกว่าที่คิด วันนี้ akatommychong จึงขอรวบรวมเอา 6 ภัยเงียบเมื่อ ขาดวิตามินดี มาฝากกันครับ
ขาดวิตามินดี มีผลอย่างไร
1. คนในเมืองใหญ่เสี่ยงขาดวิตามินดี
ในเมืองใหญ่ที่เต็มไปด้วยตึกระฟ้า ทําให้แสงแดดส่องลงมาไม่ถึงพื้นดิน และด้วยพฤติกรรมของคนเมือง คนทํางานออฟฟิศที่มักจะนิยมอยู่ในห้องแอร์ หลีกเลี่ยงการออกไปเดินภายนอกอาคาร เพราะไม่ต้องการสัมผัสกับอากาศร้อนและแดดอันแผดเผา ทําให้ปัจจุบันมีการศึกษาพบว่า คนในเมืองอย่างกรุงเทพมหานครมากกว่าครึ่ง มีความเสี่ยงที่จะตกอยู่ในภาวะพร่องวิตามินดี คือมีวิตามินดีน้อยกว่าความต้องการของร่างกาย ข้อมูลจากนักวิจัยภาควิชาเวชศาสตร์ชุมชน คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล พบว่าประชากรไทยในเขตเมืองขาดวิตามินดีมากกว่าเขตนอกเมือง คนที่อาศัยอยู่ในภาคกลาง ขาดวิตามินดีมากกว่าคนอีสาน อาจจะเป็นเพราะรูปแบบของการใช้ชีวิตที่แตกต่างกัน มีการทํากิจกรรมหรือการออกไปรับแดดในปริมาณที่แตกต่างกัน
2. เด็กและวัยรุ่นต้องการวิตามินดีเพื่อสร้างกระดูก
วิตามินดีเป็นวิตามินสําคัญซึ่งร่างกายของมนุษย์เราสามารถสังเคราะห์ขึ้นมาเองได้ตามธรรมชาติ แต่จะต้องอาศัยแสงแดดที่ได้รับผ่านทางผิวหนัง โดยวิตามินดีจะช่วยให้ร่างกายดูดซึมแคลเซียมที่เรารับประทานเข้าไปได้ดียิ่งขึ้น ส่งผลดีต่อกระดูกของเรา โดยเฉพาะในช่วงยี่สิบปีแรกตั้งแต่เด็กไปจนถึงวัยรุ่น ซึ่งเป็นวัยที่ร่างกายกําลังสร้างกระดูก แต่หากพ่อแม่ผู้ปกครองยุคใหม่ที่กังวลเรื่องแดดมากจนเกินไป ไม่กล้าให้บุตรหลานสัมผัสกับแสงแดดโดยตรง เช่น การเล่นกีฬาหรือว่ายน้ํา ก็มักกลายเป็นกิจกรรมในร่ม ก็อาจส่งผลต่อส่วนสูงหรือการแข็งแรงของกระดูกในเด็กรุ่นใหม่ ที่ไม่สามารถเจริญเติบโตได้อย่างเต็มที่
3. ผู้ใหญ่ขาดวิตามินดีเสี่ยงกระดูกมีปัญหา
ค่ามาตรฐานของปริมาณวิตามินดีในร่างกาย ควรอยู่ที่ 20-50 นาโนกรัมต่อมิลลิลิตร หากอยู่ในระดับต่ํากว่า 20 นาโนกรัมต่อมิลลิลิตร เรียกว่าอยู่ในภาวะพร่องวิตามินดีและอาจทําให้อาการข้อเข่าเสื่อมในวัยผู้ใหญ่เกิดขึ้นได้เร็วก่อนวัยอันควร โดยวิตามินดีจะมีส่วนสําคัญในการช่วยให้ร่างกายของผู้ป่วยโรคข้อเข่าเสื่อมได้รับการฟื้นฟู รวมไปถึงอาการปวดข้อนิ้วรูมาตอยด์ ก็เป็นอีกหนึ่งกลุ่มที่หากได้รับวิตามินดีเสริมในปริมาณที่เหมาะสมก็จะช่วยบรรเทาอาการปวดข้อได้ ตลอดจนคุณผู้หญิงที่อยู่ในวัยหมดประจําเดือน ร่างกายขาดฮอร์โมนที่เสี่ยงจะเผชิญกับภาวะกระดูกพรุนและมักต้องรับประทานแคลเซียมเสริมหากได้รับวิตามินดีเพิ่มเติมเพื่อให้ร่างกายนําแคลเซียมไปใช้งานได้ดีขึ้น ก็จะช่วยกลุ่มวัยทอง ลดความเสี่ยงจากภาวะกระดูกพรุนได้อีกด้วย
4. วิตามินดีช่วยต้านโรคซึมเศร้า
บทความวิชาการจากภาควิชาเภสัชเคมี คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดลระบุว่า ระดับของวิตามินดีในกระแสเลือด มีส่วนสัมพันธ์กับภาวะซึมเศร้า ผู้ที่มีอาการของโรคซึมเศร้ามักเป็นผู้ที่มีระดับวิตามินดีต่ํา ซึ่งคนที่มีสุขภาพปกติจะไม่มีปัญหานี้ โดยจะสัมพันธ์กับการทํางานของเซลล์ประสาทและเซลล์สมองในส่วนไฮโปทาลามัส เพราะวิตามินดีจะกระตุ้นการทํางานของเอนไซม์ที่สังเคราะห์สารสื่อประสาท ที่ช่วยลดความกังวลและภาวะซึมเศร้า ตลอดจนอาการทางจิตและประสาทหรือความผิดปกติทางอารมณ์ จากการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศเมื่อมีการเปลี่ยนฤดูกาล เช่น ฤดูหนาวในต่างประเทศที่หิมะตกหนัก ไม่มีแดด ผู้คนในเมืองหนาวมักต้องอยู่แต่ภายในบ้าน ก็จะเสี่ยงที่จะมีอาการซึมเศร้า เรามักได้รับคําแนะนําจากคุณหมอให้หมั่นออกกําลังกายกลางแจ้ง เพื่อให้ได้รับแสงแดดและวิตามินดี เพื่อให้รู้สึกกระฉับกระเฉง อารมณ์ดี ลดความตึงเครียด และทําให้ร่างกายแข็งแรง ระบบภูมิคุ้มกันทํางานได้ดีขึ้น มีประสิทธิภาพในการทําลายสิ่งแปลกปลอม หรือฆ่าเชื้อโรคที่เข้าสู่ร่างกาย คุณภาพการนอนหลับดีกว่าเดิม หลับได้ลึก พักผ่อนได้เต็มที่
5. หากกังวลอาจตรวจหาวิตามินดีหรือกินอาหารเสริม
ปัจจุบันในทางการแพทย์สามารถตรวจหาวิตามินดีได้ด้วยการเจาะเลือดแต่ค่าบริการยังค่อนข้างสูง ควรตรวจเมื่อจําเป็นจริงๆเท่านั้น ดังนั้นหากมีความกังวลว่าเราสามารถเลือกรับประทานวิตามินดีสําเร็จรูปหรืออาหารที่อุดมไปด้วยวิตามินดีที่สามารถหาได้ในชีวิตประจําวันทั่วไปเพื่อป้องกันไว้ก่อนก็ได้ โดยวิตามินดีจะมีอยู่มากในน้ํามันตับปลาแต่ควรรับประทานในปริมาณที่กําหนดหรือที่แพทย์แนะนํา นอกจากนี้วิตามินดียังมีอยู่มากในปลาทะเล อย่างปลาแซลมอน ซึ่งมีประโยชน์อย่างมาก ให้ทั้ง Omega-3 และวิตามินดี แต่ถ้าหากรู้สึกว่าอาหารเหล่านี้ยังมีราคาสูงเกินไปก็อาจรับประทานปลาทูน่ากระป๋องหรือไข่แดงก็ได้ด้วยเช่นกัน
6. แสงแดด แหล่งที่มาวิตามินดีราคาถูก
ผู้เชี่ยวชาญแนะนําว่าแสงแดดเป็นสิ่งที่ช่วย ให้ร่างกายสามารถได้รับวิตามินดีได้ โดยแทบจะไม่ต้องเสียสตางค์ โดยการออกไปรับแสงแดดที่ทําให้ร่างกายสามารถสร้างวิตามินดีได้อย่างเต็มที่ ต้องไม่มีเสื้อผ้าปิดกั้นในเวลาตั้งแต่สิบโมงเช้าไปจนถึงสี่โมงเย็น สัปดาห์ละอย่างน้อยสองครั้ง ครั้งละห้าถึงสามสิบนาที นี่จึงเป็นเหตุผลที่ทําให้ชาวตะวันตกที่ไม่ค่อยพบเจอแสงแดด นิยมการอาบแดดเป็นอย่างมาก แต่สําหรับคนไทยเราที่กังวลเรื่องของการเปิดรับแสงแดดที่แผดเผาและอากาศที่ร้อนสุดขีด โดยเฉพาะในฤดูร้อนอาจไม่ใช่เรื่องที่น่าอภิรมย์เท่าไรนัก ก็ตามเราอาจเลือกช่วงเวลาในการรับแดดเป็นช่วงเช้าหรือเย็นที่มีแสงแดดอ่อนอ่อน ด้วยการออกกําลังกายอย่างการว่ายน้ํา หรือการวิ่งในสวนสาธารณะ ส่วนผู้ที่กังวลว่ารังสียูวีในแสงแดดอาจทําให้แก่ก่อนวัย เพิ่มปริมาณฝ้ากระ หรืออาจทําให้เป็นมะเร็งผิวหนัง ข้อมูลจากสมาคมแพทย์ผิวหนังแห่งประเทศไทย แนะนําว่า เมืองไทยเป็นเมืองร้อนตามลักษณะทางกายภาพ คนไทยนั้นความคุ้นเคยกับแดดและอากาศร้อนอยู่แล้ว รวมไปถึงการมีเม็ดสีหรือสีผิวที่เข้มกว่าชาวตะวันตก ซึ่งเป็นกลไกทางพันธุกรรมในการป้องกันแสงแดดตามธรรมชาติ ต่างจากชาวต่างชาติผิวขาวที่มีโอกาสเป็นมะเร็งผิวหนังมากกว่าคนเอเชีย แต่หากมีความกังวลหรือต้องออกแดดเป็นประจําก็สามารถใช้เครื่องป้องกันอย่างหมวกร่มหรือแว่นกันแดด ตลอดจนผลิตภัณฑ์อย่างครีมกันแดดจนเป็นนิสัยก็สามารถช่วยได้เช่นกัน
จนถึงตอนนี้เพื่อนเพื่อนคงเห็นแล้วว่า วิตามินดีนั้นเป็นวิตามินที่มีประโยชน์ต่อร่างกายมากกว่าที่เราคิดและยังเป็นสิ่งที่ร่างกายสร้างขึ้นมาเองได้โดยง่าย เราจึงขอชวนเพื่อนเพื่อนออกไปรับแดดกันเป็นประจําให้เป็นนิสัย โดยจะเดินเล่นรับแดดตอนเช้าหรือตอนเย็นๆก็คงจะดีไม่น้อยเลย